Vooruitblik op 2024 door Serge Dauby, Managing Director van het Belgisch Nucleair Forum
We begonnen het jaar in de overtuiging dat 2024 belangrijk zou zijn voor onze sector. De actualiteit heeft ons al laten zien dat we gelijk hadden.
Met het oog op de nakende verkiezingen zal kernenergie in verschillende Europese landen, en zeker in België, aan bod komen als belangrijk onderwerp. In de meeste verkiezingsprogramma's wordt het thema aangehaald, of het nu gaat over de uitbreiding van bestaande kernreactoren of over de bouw van nieuwe kerncentrales.
Kernenergie is een deel van de oplossing
Dit is logisch, aangezien het publiek en de industrie zich nu volledig bewust zijn van het belang van kernenergie en de voordelen ervan op het gebied van decarbonisatie en bevoorradingszekerheid.
Het is geen nieuws meer dat kernenergie geen CO2 uitstoot bij de productie van elektriciteit, of van waterstof. Daarom is kernenergie een integraal onderdeel van de route die ons zal helpen onze klimaatdoelstellingen te halen.
De heropleving van kernenergie die we in België, Europa en elders in de wereld meemaken, bevestigt dit bijzonder belangrijke feit, op het moment dat we resoluut koolstofvrije energiebronnen moeten gebruiken en fossiele brandstoffen zoveel mogelijk moeten uitsluiten.
Het Internationaal Energieagentschap (IEA), COP28 en UNECE, om maar de bekendste te noemen, wijzen allemaal op de noodzaak om onze nucleaire productiecapaciteit de komende jaren te verdubbelen of zelfs te verdrievoudigen.
2024, een verkiezingsjaar
In 2024 worden er niet alleen verkiezingen georganiseerd voor onze verschillende bestuursniveaus in België, maar ook op Europees niveau. In totaal zullen 76 landen stemmen, die 51% van de wereldbevolking vertegenwoordigen, of 4,1 miljard inwoners van onze planeet. Het lijkt duidelijk dat veel van deze kiezers een hoge prioriteit zullen geven aan het klimaat, tenminste voor degenen die het zich kunnen veroorloven.
Dichter bij huis, in België, is het DRINGEND tijd dat onze politieke besluitvormers zich zonder taboe richten op de invoering van een realistisch scenario om te proberen ons zo dicht mogelijk bij de "Net Zero" doelstelling te brengen.
Om dit te bereiken, moeten ook wij in België fossiele brandstoffen zoveel mogelijk uit onze energiemix bannen en in elk geval de bouw van nieuwe elektriciteitscentrales die dit soort brandstof gebruiken, vermijden. Als we dit tot een goed einde willen brengen, is de overgrote meerderheid van de experts het erover eens dat kernenergie deel MOET uitmaken van de oplossing.
Schrap de achterhaalde wet op de kernuitstap
De huidige energiesituatie, gekoppeld aan klimaatnoodsituaties en andere geopolitieke realiteiten, hebben ervoor gezorgd dat de wet uit 2003 over de uitfasering van kernenergie volledig achterhaald is. We moeten deze wet, die meer dan 20 jaar geleden werd ingevoerd, dan ook afschaffen of op zijn minst aanpassen om de bouw van nieuwe reactoren in België mogelijk te maken.
De aanpassing van deze wet zou in het bijzonder de komst van zogenaamde SMR's van de 3de generatie mogelijk moeten maken, waaraan een van onze Belgische nucleaire boegbeelden - TRACTEBEL - actief meewerkt. Vanaf 2032 zullen deze SMR's van de 3de generatie de industrieën voorzien van de middelen die ze nodig hebben om de transitie te maken naar koolstofarme energie. Dit alles terwijl we zo onafhankelijk mogelijk blijven van de buurlanden en energie tegen een betaalbare prijs beschikbaar blijft. Na deze ontwikkeling is het begin jaren 2040 de beurt aan de 4de generatie SMR-reactoren. Opnieuw is België present, met het SCK CEN in het bijzonder. Daarna is het de beurt aan Hoge Temperatuur Reactoren (HTR), de gesmoltenzoutreactoren en vele andere. Tot slot moeten we ijverig werken aan de opwerking van gebruikte splijtstof. België heeft deze techniek al eerder gebruikt en is er toen mee gestopt. We moeten er onmiddellijk opnieuw mee beginnen.
Onze politici moeten werk maken van al deze ontwikkelingen en de komst ervan plannen zonder nog meer achterstand op te lopen... Er is geen tijd te verliezen!
Die urgentie is er ook omdat België, met zijn wereldvermaarde expertise in nucleaire technologie, het voortouw moet blijven nemen, zoals we dat al doen sinds de jaren 1950, toen we echte pioniers waren (en dat ook gebleven zijn) in nucleaire technologie.
Nucleaire top
Op 21 maart 2024 organiseert de IAEA zijn eerste Europese Nucleaire Alliantie-top, en de dag erna viert Europa ook de lancering van een Europese SMR Industrial Alliance.
Tegelijkertijd treffen de energie-intensieve industrieën van België elkaar op 20 maart 2024, samen met de belangrijkste industriële federaties die zich met dit onderwerp bezighouden (FEBELIEC, ESSENSCIA, VOKA, BELGIAN NUCLEAR FORUM). Het doel van deze "Ronde Tafel", georganiseerd door KPMG, is om de rol te analyseren die SMR's kunnen spelen in de toekomstige energiemix van België.
Na afloop van deze verschillende bijeenkomsten is het heel belangrijk om de aandacht te hebben van de huidige en toekomstige regering. Deze moet de boodschappen horen, het belang ervan inzien en concrete maatregelen nemen op basis van de boodschappen die tijdens deze bijeenkomsten op 20, 21 en 22 maart werden overgebracht.
De nucleaire industrie van morgen is in beweging... België kan het zich niet veroorloven om deze opportuniteit te missen!
