Beter bodembeheer en minder meststoffen

We zijn met steeds meer mensen hier op aarde. De vraag naar voedsel neemt daarom voortdurend toe. Voedselvoorziening is een grote uitdaging en klimaatverandering maakt het nog moeilijker. We moeten daarom anders denken om de landbouw effectief te ondersteunen en onze voedselzekerheid te waarborgen.

40% van onze bodems op aarde worden gebruikt voor landbouw. Helaas worden deze bodems in toenemende mate bedreigd door droogte, zoutgehalte, erosie en verlies van voedingskwaliteit. Nucleaire technologie speelt een belangrijke rol bij het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid en voedselzekerheid. Laboratoria van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) voeren een reeks metingen uit met behulp van nucleaire technieken om klimaatvriendelijke werkwijzen te ontwikkelen. Deze nieuwe strategieën vergroten de veerkracht van de bodem tegen klimaateffecten, verhogen de productiviteit, bevorderen koolstofvastlegging in de bodem en verminderen de uitstoot van broeikasgassen.

Bovendien versterken de IAEA-laboratoria de capaciteit van de Verenigde Naties om de impact van klimaatverandering op bodemerosie, bodemdegradatie en verzilting, en op uitputting van voedingsstoffen te beoordelen.

20% van de broeikasgasemissies, veroorzaakt door menselijke activiteit, komen uit de landbouw en hebben voornamelijk betrekking op koolstofdioxide (CO2) en stikstofoxide (N2O). Om deze uitstoot te verminderen, bieden de FAO en de IAEA boeren een opleiding in conserveringslandbouw: het behouden van plantenresten op het bodemoppervlak en het roteren van gewassen.

Deze methoden laten de bodem toe om meer koolstof te absorberen en emissies te verminderen. Met behulp van nucleaire technieken analyseren wetenschappers de isotopen van vrijgekomen koolstof en zuurstof. De resultaten geven een indicatie hoe je deze koolstof in de bodem kan houden. Dit wordt koolstofsequestratie genoemd.

Meststoffen zijn duur. Voor ontwikkelingslanden vertegenwoordigen ze enorme kosten. Om hun gebruik te rationaliseren, is het noodzakelijk om de optimale absorptie van de meststof door de plant te kunnen meten. Voor het uitvoeren van deze zeer nauwkeurige metingen is er maar één methode: het gebruik van isotopische tracers in de meststof. Met behulp van een neutronenvochtmeter kunnen wetenschappers de hoeveelheid stikstof meten die de plant van nature kan opnemen. Zo kunnen ze overtollige stikstofemissies in de atmosfeer vermijden en de gebruikte hoeveelheid kunstmest verminderen. Het IAEA heeft hiervoor een intensief onderzoeksprogramma ontwikkeld.