De geschiedenis van kernenergie in België
Kernenergie is een relatief jonge wetenschap. Toch speelt België al vijftig jaar een voortrekkersrol in dit domein.
Enkele belangrijke data
1956
Het Studiecentrum voor Kernenergie in Mol (SCK•CEN) voert de eerste gecontroleerde kettingreactie uit in zijn eerste onderzoeksreactor (BR1)
1957
Belgische ingenieurs nemen deel aan het opstarten van de eerste drukwaterreactor in Shippingport, in de Verenigde Staten.
Begin jaren 60
België en Frankrijk werken samen aan de bouw van de Frans-Belgische reactor van Chooz A. Die samenwerking wordt later voortgezet voor de bouw van Tihange 1 en Chooz B1 en B2.
1962
Het SCK•CEN start de eerste drukwaterreactor buiten de Verenigde Staten.
Vanaf 1970 start België een eigen nucleair programma op met de bouw van vier reactoren in Doel en drie reactoren in Tihange.
De kerncentrale van Doel bestaat uit vier drukwaterreactoren (PWR). Doel 1 en 2 werden in gebruik genomen in 1975, Doel 3 in 1982 en Doel 4 in 1985. De kerncentrale van Doel heeft een totaal vermogen van 2.911 MW, verdeeld over:
- Doel 1 : 433 MW
- Doel 2 : 433 MW
- Doel 3 : 1.006 MW
- Doel 4 : 1.039 MW
De kerncentrale van Tihange bestaat uit drie drukwaterreactoren (PWR). Tihange 1 werd in gebruik genomen in 1975, Tihange 2 in 1983 en Tihange 3 in 1985. De kerncentrale van Tihange heeft een totaal vermogen van 3.016 MW, verdeeld over:
- Tihange 1 : 962 MW
- Tihange 2 : 1.008 MW
- Tihange 3 : 1.046 Mw
1989
De BR3-reactor (Belgian Reactor 3) wordt geselecteerd als Europees pilootproject om de technische en economische haalbaarheid van de ontmanteling van een kernreactor te bestuderen
1990
Er wordt begonnen met de ontmanteling van Eurochemic. In 2014 zijn de volledige ontmanteling en afbraak van de site voltooid.
2012
De ontmanteling van de Thetisreactor (Universiteit Gent) wordt toevertrouwd aan Belgoprocess en het SCK•CEN op basis van de verworven ervaring tijdens de ontmanteling van Eurochemic en de BR3-reactor. De ontmanteling is momenteel nog aan de gang
Een blik op de Belgische expertise
België blijft een referentie binnen de nucleaire sector en met name op het vlak van ontmantelingen. Heel wat Belgische ondernemingen genieten internationale faam.
Chooz A in Frankrijk, samen met de Belgen
De kernreactor van Chooz A aan de Frans-Belgische grens wordt in 1967 in werking gesteld en in 1991 definitief stilgelegd. Deze reactor was de eerste Franse drukwaterreactor en is gebouwd via een partnerschap tussen Electricité de France en de Belgische elektriciens van toen.
Vandaag zit men in laatste rechte lijn van de ontmanteling, namelijk het versnijden van het reactorvat. Electricité de France voorziet dat de werkzaamheden tegen 2020 afgerond zullen zijn. Deze werf is uniek omdat het nucleaire gedeelte van de kerncentrale zich ondergronds bevindt. De ervaring die tijdens deze ontmanteling wordt opgedaan, zal bijzonder nuttig zijn voor de toekomst.
De ontmanteling van de BR3
De testreactor BR3 in Mol was de eerste drukwaterreactor in Europa. Hij was in werking van 1962 tot 1987. Het was ook de eerste kernreactor die door de Europese Commissie werd geselecteerd als pilootproject om de technische haalbaarheid van de ontmanteling van een drukwaterreactor aan te tonen.
Die opdracht werd aan het SCK●CEN, toevertrouwd, dat de volledige ontmanteling uitvoerde. Het Studiecentrum kreeg ook de kans om alle facetten van deze operatie te bestuderen en een hele resem aan tests in onderzoek en ontwikkeling uit te voeren. Deze ervaring zal als referentie voor toekomstige ontmantelingen dienen.
De ontmanteling van Eurochemic
Eurochemic is de eerste fabriek voor de opwerking van gebruikte brandstof die wordt ontmanteld binnen een civiele context. De werkzaamheden starten in 1990 en duren tot 2014. Belgoprocess zorgt voor een geslaagde volledige ontmanteling. Vandaag is Eurochemic wereldwijd nog steeds de eerste ontmantelde installatie in haar soort.
De geschiedenis van Eurochemic in een notendop
Tussen 1968 en 1974 zorgde de experimentele fabriek Eurochemic in Dessel (België) voor een grote vooruitgang in de opwerking van nucleaire brandstof. De industriële en wetenschappelijke samenwerking tussen dertien landen maakte van Eurochemic een nooit gezien Europees project. Maar uitgerekend die internationale aanpak vormde ook de achilleshiel het project. Al vrij snel na het opstarten van de fabriek stapten de belangrijke partners Frankrijk en Duitsland uit het samenwerkingsverband met de ambitie de industriële opwerking van splijtstof zelf in handen te nemen. Met zijn capaciteit van maximaal 60 ton per jaar kon Eurochemic onmogelijk wedijveren met deze grote nationale projecten.
