Nieuw VN-rapport : koolstofneutraliteit tegen 2050 nog steeds mogelijk, mits massale investeringen in (onder andere) kernenergie
Eerst het goede nieuws: koolstofneutraliteit tegen 2050 is nog steeds mogelijk, aldus een nieuw rapport van de Verenigde Naties (UNECE). Maar dan is er wel snel en kordate actie nodig, nu meteen, en moeten alle beschikbare koolstofneutrale en koolstofarme technologieën worden ingezet. Heel concreet betekent dat (aldus nog volgens hetzelfde rapport) dat:
- het gebruik en de uitstoot van fossiel sneller moet worden afgebouwd
- er een versnelde elektrificatie moet komen
- de energiemix meer divers moet worden, met inbegrip van alle CO2-arme technologieën, waaronder kernenergie
innovatieve CO2-arme technologieën (o.a. kernenergie) alle ondersteuning moeten krijgen
Het nieuwe rapport van de Verenigde Naties (afdeling Economische Commissie voor Europa, kortweg UNECE) identificeert verschillende acties voor overheden wereldwijd. Het wijst erop in welke mate energie, en de toegang tot betaalbare betrouwbare en koolstofarme energie essentieel is om onze huidige welvaart ook in de toekomst te garanderen en verder uit te bouwen.
Het waarschuwt ook voor de negatieve gevolgen als we niks doen om een mogelijke klimaatramp af te wenden. Het rapport roept overheden op om de nodige maatregelen te nemen om deze transformatie naar een CO2-arme energiemix te ondersteunen en versnellen. En het rapport breekt een lans voor alle CO2-arme oplossingen, inclusief het gebruik van kernenergie.
Een overzicht aan de hand van enkele passages uit het nieuwe rapport:
"Verbeterde energie-efficiëntie, hernieuwbare energie, hoogefficiënte fossiele brandstoftechnologieën met opvang (CCS), kernenergie en waterstof maken allemaal deel uit van het pakket aan oplossing om koolstofneutraliteit te bereiken.”
UNECE
Energie en koolstofneutraliteit
“Energie is essentieel, zowel voor het bewaren en garanderen van wereldwijde vrede, samenwerking, duurzaamheid en levenskwaliteit. Experts hebben voor beleidsmakers duidelijke aanbevelingen geformuleerd om tot een koolstofneutraal energiesysteem te komen. Verbeterde energie-efficiëntie, hernieuwbare energie, hoog-efficiënte fossiele-brandstoftechnologieën met opvang (carbon capture & storage), kernenergie, waterstof en een geïntegreerd en duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen maken allemaal deel uit van het pakket aan oplossing om koolstofneutraliteit te bereiken.”
“Enkel doortastende, onmiddellijke en duurzame maatregelen kunnen onze energiemix voldoende snel koolstofvrij maken om een klimaatramp te voorkomen. Niets doen is een beleidskeuze die zal leiden tot grotere, mogelijk onoverkomelijke uitdagingen."
UNECE
Onmiddellijke actie is nodig
“Enkel doortastende, onmiddellijke en duurzame maatregelen kunnen onze energiemix voldoende snel koolstofvrij maken om een klimaatramp te voorkomen. Niets doen is een beleidskeuze die zal leiden tot grotere, mogelijk onoverkomelijke uitdagingen in de toekomst. Er zijn nu onmiddellijk beleidsmaatregelen nodig om de samenleving voor te bereiden en de nodige infrastructuur op te bouwen om optimaal gebruik te maken van onze natuurlijke hulpbronnen. De omvang en de complexiteit van deze uitdagingen worden elke dag duidelijker, evenals het voorkomen van een rampzalige klimaatverandering en het halen van de doelstelling om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C.”
“Dit nieuwe rapport vraagt om ambitieuze en doortastende maatregelen van regeringen, de particuliere sector en regelgevers. Voor de ontwikkeling van technologieën zijn nieuwe regelgevingskaders nodig om onmiddellijke commercialisering te ondersteunen. Alle beslissingen moeten worden getoetst aan bestaande en toekomstige doelstellingen inzake netto nul en klimaatneutraliteit, waarbij alle energie-infrastructuur moet worden gebouwd om aan de netto nul-norm te voldoen. Ongeveer 80% van de primaire energiemix in de VN/ECE-regio is momenteel gebaseerd op fossiele brandstoffen. Kortom: niets doen is geen haalbare optie.”
“Kernenergie is een essentiële koolstofarme elektriciteits- en warmtebron die bijdraagt tot koolstofneutraliteit."
UNECE
De troeven van kernenergie
“Kernenergie is een essentiële koolstofarme elektriciteits- en warmtebron die bijdraagt tot koolstofneutraliteit. Naast de huidige beproefde gecommercialiseerde reactorontwerpen worden tal van nieuwe kernreactortechnologieën ontwikkeld, die nieuwe markten kunnen openen, zoals beter belastingsbeheer, hogetemperatuurwarmte voor industriële processen, warmtekrachtkoppeling en elektrolyse voor de productie van waterstof. Landen die besluiten kernenergie in te zetten, kunnen een essentiële rol spelen bij het koolstofvrij maken van de energiesystemen van de VN/ECE.”
Het rapport becijferde ook de bijkomende nood aan kernenergie om de klimaatdoelstellingen van 2050 te halen. Als we tegen 2050 klimaatneutraal willen zijn, zijn er (naast investeringen in andere CO2-arme technologieën) ook massale bijkomende investeringen nodig in kernenergie. In totaal gaat het om een verdrievoudiging van de huidige geïnstalleerde capaciteit en van de huidige productie.
Een verwachte sterke doorbraak van kleine modulaire kernreactoren (SMR)
In het innovatiescenario van de VN-studie “wordt de volgende jaren op grote schaal gebruik gemaakt van kleine modulaire reactoren (SMR) en microreactoren (MMR). SMR’s hebben als voordeel dat ze een gestandaardiseerde fabrieksbouw toelaten, en daardoor ook tal van schaalvoordelen. In dat scenario zou er een bescheiden toename van de geïnstalleerde capaciteit aan kernenergie (ten koste van hernieuwbare energie, zoals wind op zee). Er is ook een aanzienlijke vermindering van de totale geïnstalleerde stroomopwekkingscapaciteit, aangezien kernenergie doeltreffender is voor het leveren van basislast dan variabele hernieuwbare energie, en minder behoefte heeft aan grootschalige elektriciteitsopslag.”
“Kleine modulaire reactoren kunnen het energiesysteem flexibiliteit leveren, en stadswarmte en proceswarmte (voor gebruik in de industrie) leveren, ter vervanging van fossiele brandstoffen. In de toekomst combineren SMR's hoge-temperatuurwarmte met andere processen om de duurzame waterstofproductie op te schalen. Verwacht wordt dat SMR's een kortere bouwtijd hebben dankzij hun modulariteit.”
