Nieuw rapport IEA: België moet CO2-uitstoot verminderen
Ondanks de recente en ambitieuze toename van onder andere windenergie, moet België de uitstoot van CO2, zijn afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en van import verder verminderen. Dat zijn enkele conclusies van de nieuwe, vijfjaarlijkse analyse door het Internationaal Energieagentschap (IEA) over het Belgische energiebeleid. Verder is het IEA ongerust over een (gedeeltelijke) kernuitstap vanaf 2022, omdat het zal leiden tot een grotere afhankelijkheid van buitenlandse fossiele bevoorrading, met een hogere CO2-uitstoot tot gevolg.
Sterke toename van windenergie
Sinds de vorige analyse van het energiebeleid van België door het IEA in 2016, is ons land een belangrijke speler geworden op het gebied van offshore-windenergie. In 2021 had België de zesde grootste offshore-windcapaciteit ter wereld. Een opvallende prestatie, gezien de kleine oppervlakte van onze drukbevaren territoriale wateren. De productie van offshore wind zal ook de volgende jaren blijven toenemen. Positief nieuws dus!
Géén vermindering van de uitstoot
Jammer genoeg zijn de broeikasgasemissies van België de afgelopen jaren amper gedaald (en dat ondanks de grote inspanningen). De Belgische langetermijnstrategie voor energie en klimaat van onze overheid bevat evenmin duidelijke doelstelling voor klimaatneutraliteit tegen 2050. Het IEA-rapport raadt België expliciet aan om zijn langetermijnstrategie bij te werken en een duidelijk engagement en traject naar klimaatneutraliteit tegen 2050 uit te werken.
Sterke afhankelijkheid van fossiel
België heeft slechts beperkte vooruitgang geboekt bij het verminderen van zijn afhankelijkheid van fossiel. Ten minste tot 2030 zal de afhankelijkheid ervan toenemen. In 2020 was olie goed voor 46% van de totale energievraag, gevolgd door aardgas (27%), en een klein aandeel (3%) van steenkool. Hoewel het aandeel van hernieuwbaar de afgelopen tien jaar is verdubbeld, vertegenwoordigden zij in 2020 slechts 13% van de totale energievraag.
Minder kernenergie = méér uitstoot
België is van plan het aandeel aan elektriciteit uit kernenergie tegen 2025 grotendeels stop te zetten, wat bij het IEA bezorgdheid doet ontstaan over de bevoorradingszekerheid en de uitstoot van broeikasgassen. Kernenergie is in België goed voor ongeveer de helft van de jaarlijkse elektriciteitsproductie. De geleidelijke kernuitstap zal leiden tot een grotere afhankelijkheid van fossiel, en een toename van de uitstoot.
Nood aan een versnelde elektrificatie
Elektrificatie is een essentieel aspect van elke energietransitie, maar wordt in België afgeremd door tariefstructuren die de kostprijs van elektriciteit aanzienlijk opdrijven. In sommige regio's is het verwarmen van woningen met elektriciteit 50% duurder dan met aardgas of stookolie, ook al is elektrische verwarming efficiënter en minder vervuilend. Nog volgens het IEA is er in België behoefte aan meer marktconcurrentie om de prijzen te doen dalen. Daarvoor zijn er meer inspanningen en stimuli nodig opdat nieuwe bedrijven en innovatieve diensten de markt kunnen betreden.