Nederland wil twee nieuwe kerncentrales bouwen
Onze noorderburen gaan in Borssele (Zeeland) twee nieuwe kernreactoren bouwen, met een vermogen tot 1600 megawatt per reactor. Daarnaast komt er een bijkomende levensduurverlenging van de bestaande kerncentrale, die al vergund is voor 60 jaar. Op die manier wil Nederland zijn energievoorziening de volgende decennia garanderen, minder afhankelijk worden van andere landen van stroomproductie en vooral: de klimaatdoelstellingen halen. Kernenergie is een betrouwbare bron van koolstofarme elektriciteit, die kan helpen om de klimaatdoelstellingen te halen.
3200 megawatt tegen 2035
De ambities liggen hoog: ten laatste tegen 2035 wil Nederland de twee nieuwe centrales (elk met een vermogen tot 1600 megawatt) in gebruik nemen. De centrale zal worden gebouwd in Borssele (Zeeland), aan de Westerschelde en op minder dan 20 kilometer van de Belgische grens. Daar bevindt zich momenteel al een kerncentrale. De huidige centrale – Nederlands enige kerncentrale – is al sinds 1973 operationeel en levert zo’n 4 procent van het volledige Nederlandse elektriciteitsverbruik. Een pak minder dan het Belgische nucleaire park, dat samen ongeveer 50 procent van het Belgische stroomverbruik kan dekken.
Door méér in te zetten op kernenergie wil Nederland, dat naast hernieuwbare energie vooral afhankelijk is van binnen- en buitenlands gas, op termijn minder afhankelijk worden van fossiele energie en makkelijker zijn klimaatdoelstellingen halen. Kernenergie is koolstofarm en (in tegenstelling tot wind en zon) niet afhankelijk van de weersomstandigheden. Daarom is het – samen met hernieuwbare energie, waarop Nederland volop blijft inzetten – een belangrijke bron in de strijd tegen klimaatverandering.
Een extra levensduurverlenging voor de bestaande kerncentrale: 80 jaar in plaats van 60 of 40 jaar
De bestaande kerncentrale in Borssele heeft enkele jaren geleden al groen licht gekregen om 20 langer operationeel te blijven. Anders dan in België (waar de levensduurverlengingen die de voorbije jaren werden gestemd ‘slechts’ voor 10 jaar golden, geen 20), en ook verschillend van België omdat de levensduurverlenging geen heet politiek hangijzer was. De levensduurverlenging werd gestemd met een ruime politieke meerderheid, zonder politiek gekrakeel en zonder grote tegenstand van de bevolking. Bovendien werd de levensduurverlenging goedgekeurd zonder grote volksraadpleging. Bij de levensduurverlengingen in België werd een volksraadpleging georganiseerd in een perimeter van 1000 kilometer (van Denemarken tot Oostenrijk).
Nu werd dus overeengekomen om de bestaande centrale van Borssele met nog 20 jaar extra te verlengen. In totaal zal de bestaande centrale van Borssele dus 80 jaar operationeel blijven, het dubbele van de huidige geplande levensduur van sommige Belgische centrales.
Een brede politieke consensus, met steun van de bevolking
De dubbele beslissing van Nederland (twee nieuwe centrales en een verlenging van de bestaande centrale) werd gestemd met een brede politieke meerderheid. Toen de huidige coalitie onder Mark Rutte in 2021 aantrad, maakte ze al haar voornemen bekend om twee nieuwe kerncentrales te bouwen. Nu wordt dat voornemen dus omgezet in een concreet plan, en komt er een bijkomend engagement om de bestaande centrale langer open te houden. Om de voorbereiding te starten, legt Nederland alvast 5 miljard euro op tafel. Maar voor de eigenlijke bouw zelf zal er nog meer geld nodig zijn. De overheid hoopt daarvoor aan te kunnen kloppen bij bedrijven die geïnteresseerd zijn in de uitbating van zo’n nieuwe kerncentrale.
In Nederland is er, net als in België, een breed maatschappelijk draagvlak voor kernenergie. En dat zowel voor bestaande als nieuwe infrastructuur. De oorlog in Oekraïne, en de prijsstijgingen van gas en steenkool die erop volgden, vergrootten het draagvlak voor kernenergie nog verder en verlaagden de drempel voor de acceptatie van kernenergie nog verder. Kernenergie is in tal van landen, waaronder België, de belangrijkste bron van koolstofarme elektriciteit.
In Nederland ligt de CO2-uitstoot van de elektriciteitsproductie een pak hoger dan België. Dat komt omdat Nederland minder kerncentrales telt dan België, en daardoor méér afhankelijk is van fossiele energie zoals gas en steenkool. Met de recente regeringsbeslissing wil Nederland méér inzetten op kernenergie, de CO2-impact van zijn elektriciteitsproductie verlagen en beter zijn klimaatdoelstellingen halen.